Münşeat nedir? Münşeat özellikleri ve örnekleri… Edebiyat Çocuk ekibi olarak sizler için en çok merak edilen sorulardan olan münşeat nedir sorusunu yanıtını araştırdık.
Bu yazıda ne okuyacaksınız?
Münşeat Nedir?
Münşeat, en kısa tarifiyle, özellikle divan edebiyatı yazarlarının kaleme almış oldukları yazıları derledikleri bir çeşit dergi ya da fasikül gibi yapıtlardır. Genellikle kısa yazılar ve mektupların derlenerek mecmua haline getirilmesi ve saklanması amacıyla ortaya çıkmıştır.
Münşeatlarda derlenen yazıların aynı veya benzer konularda olması gibi bir şart yoktur. Birbirinden farklı ve bağımsız yazılar da belirli bir amaç ya da kişilerin isimleri altında toplanabilir. Özellikle Osmanlı döneminde yaygın olarak kullanılan bu tür için, özel olarak meslek edinmiş ve çeşitli yazıların nüshalarını defter benzeri kalıplara yazan kişiler olmuştur.
Derlemecilik olarak da isimlendirilen bu meslekte, ağırlıklı olarak sanatsal yazılar ve mektuplar derlenmiştir. Ancak sanatsal yazılar ve mektuplar dışında da birçok eser bir araya getirilmiştir.
Münşeat, Fars ve Türk kültüründe “mektûbât” karşılığı olarak da kullanılmıştır. Fakat başta âlimler ve mutasavvıflar olmak üzere aynı kişinin mektuplarının bir araya toplanmasından meydana gelen eserlere Arap edebiyatında olduğu gibi daha çok “resâil” veya “mektûbât” denilmiştir. Bunun dışında Osmanlı tarih ve diplomasisinde münşeat kelimesi zamanla her türlü resmî yazıyı ifade eden bir terim niteliği kazanmıştır. Osmanlı telif geleneğinde mektuplar dahil her çeşit mensur yazıyı bir araya toplayan eserler “mecmûa-i münşeât”, “mecmûa-i inşâ” adıyla bir mecmua türü meydana getirmiştir. (TDV)
Münşeat Nedir? Münşeat özellikleri, türleri ve örnekleri nelerdir?
Münşeat nedir sorusunun yanıtlarken münşeatın özelliklerine, türlerine ve örneklerine de bakmakta fayda vardır.
Münşeat türleri
Münşeat türleri genel olarak üç gruptadır:
- Resmi yazılar: Çeşitli resmi yazıların bir araya gelmesiyle oluşurlar.
- Bir kişinin yazıları: Sadece bir yazar veya şaire ait yazı ve mektuplardan oluşurlar.
- Başka kişilerin yazıları: Birbirinden farklı yazar veya şairlere ait yazı veya mektuplardan oluşurlar.
Münşeat özellikleri
Münşeatın çeşitli özellikleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Belirli bir konuda olması şart değildir.
- Divan edebiyatında sıkça rastlanılır.
- Defterler veya benzer kalıplarda derlenirler.
- Osmanlı Devlet geleneğinde kendini göstermiştir.
- Öğretici, bilgilendirici ve yeni nesillere yön verici unsurlar barındırmaktadırlar.
Münşeat örnekleri
Birbirinden farklı birçok münşeat bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Nabi – Münşeat-ı Nabi
- Mercimek Ahmet – Kabusname
- Kul Mesut – Kelile ve Dimne
- Feridun Bey – Münşatüs-Selatin
- Lamii Çelebi – Münşeat-ı Mekatib
- Mehmed Fuad – Rehber-i Kitabet-i Osmaniyye
- Mihri – Tatbikat-ı Münşeat
