Çocuk Edebiyatı Bilgi Bankası Anonim Halk Edebiyatı Nedir? Özellikleri, Örnekleri ve Ürünleri

Anonim Halk Edebiyatı Nedir? Özellikleri, Örnekleri ve Ürünleri

0
5,546

Anonim halk edebiyatı, en çok merak edilen konulardan birisidir. Peki Anonim Türk halk edebiyatı nedir? Özellikleri ve ürünleri nelerdir? Anonim halk edebiyatı hakkında birçok bilgiyi sizler için derledik.

Bu yazıda ne okuyacaksınız?

Anonim halk edebiyatı nedir?

Anonim halk edebiyatı, ilk söyleyen kişinin kim olduğu belli olmayan, kuşaktan kuşağa halk arasında aktarılan ve artık halkın ortak bir ürünü sayılan edebi eserlerdir. Genellikle sözlü olan bu eserler, farklı kültür ve toplumlarda olmasına rağmen dilden dile yayılmışlardır. Bölgeden bölgeye, coğrafyadan coğrafyaya çeşitlilik göstermekle birlikte, vermek istenilen mesajlar açısından aynı özelliklere sahiplerdir. Sözlü ve yazılı edebi metinler olarak da karşılaşılan örnekleri mevcuttur.

Anonim halk edebiyatı, söyleyeni belli olmayan halkın ortak edebi ürünleridir.

Halk edebiyatı içerisinde geniş bir yer tutan bu türler, genellikle toplumsal yaşantı, insani ilişkiler, mesleki birikim ve tecrübeler ile yeni nesillere öğütlerden oluşmaktadır. Burada karşılaşılan temel durum, bir çeşit tecrübe aktarımıdır. Genel olarak sade bir üslupla, anlaşılır bir dille ve dönemsel dil değişimlerine uygun olarak kuşaktan kuşağa geçmiştir. Dede Korkut Kitabı olarak bilinen Dede Korkut Hikayeleri günümüze kadar aktarılan anonim edebiyata verilebilecek en güzel örneklerden birisidir.

Anonim Türk halk edebiyatının türleri nelerdir?

Türk edebiyatında, anonim birçok çeşit bulunmaktadır. Tarihsel anlamda köklü bir geçmişe sahip olan Türk kültürü, beraberinde de günümüze kadar birçok anonim eseri taşımıştır. Belli başlı anonim halk edebiyatının türleri şunlardır:

  • Şiirler
  • Hikayeler
  • Efsaneler
  • Masallar
  • Atasözleri
  • Özdeyişler
  • Deyimler
  • Bilmeceler
  • Fıkralar
  • Ninniler
  • Orta oyunları
  • Ağıtlar
  • Türküler
  • Maniler

Anonim Halk Edebiyatı

Anonim halk edebiyatı özellikleri

  • Genellikle sözlü bir anlatım vardır.
  • Yıllarca kuşaktan kuşağa aktarılmış eserlerdir.
  • Halkın ortak bir ürünü olarak kabul edilir.
  • Sade bir dil kullanılmıştır.
  • Sahiplerine ait çeşitli rivayetler bulunsa da ilk söylenin kim olduğu belirsizdir.
  • Dil kalıpları zaman içerisinde değişmiştir.
  • Öğretici birçok yönleri bulunmaktadır.
  • Genellikle toplumsal konular ön plandadır.
  • Şiir olanlar hece ölçüsüyle, yarım ve cinaslı uyaklarla dörtlükler halinde söylenmiştir.
  • Kahramanlık hikayeleri, aşk hikayeleri gibi çeşitli konuları da barındırmaktadır.
  • Bazıları doğaüstü olayları konu alır.

Anonim Türk halk edebiyatı örnekleri

Atasözleri

Damlaya damlaya göl olur.

Denize düşen yılana sarılır.

Dikensiz gül olmaz.

Ayağını yorganına göre uzat.

Acı patlıcan kırağı çalmaz.

Evdeki hesap çarşıya uymaz.

Keskin sirke küpüne zarardır.

Üzüm üzüme baka baka kararır.

Deyimler

Ağzında bakla ıslanmamak

Can kulağı ile dinlemek

Damarına Basmak

İçi içine sığmamak

Oturduğu dalı kesmek

Saman alevi gibi parlamak

Ulu orta konuşmak

Zıvanadan çıkmak

Maniler

Su içtim kana kana,
Sular akar yana yana,
Yüzün bir gün görmedim,
Bilmem gidem ne yana.

Dağdan kestim kereste
Kuş besledim kafeste
Yârin hasta dediler
Yetiştim son nefeste

Kara kara kazanlar
Kara yazı yazanlar
Cennet yüzü görmesin
Aramızı açanlar

Bahar gelir yaz gelir
Çarşıya kiraz gelir
Senin kısmetin esmer
Uzak bir yoldan gelir

Ninni

Uyusun da büyüsün ninni

Tıpış tıpış yürüsün ninni

E… E…

Uyu yavrum ninni

Dandini dandini danalı bebek

Elleri kolları kınalı bebek

E… E…

Uyu yavrum ninni

 

Fış fış kayıkçı

Kayıkçının küreği

Tıp tıp atar yüreği

Akşama fincan böreği

Yavrum yesin büyüsün

Tıpış tıpış yürüsün

 

Fıkra

Hoca Nasrettin komşusundan bir gün kazan ödünç ister. İade ederken de hem teşekkür eder hem de içine küçük bir kazan koyar. Komşusu merakla bu küçük kazanı sorar.

Nasrettin Hoca:

-Komşu, bizdeyken kazanın doğurdu, der.

Komşusu bu işe çok sevinir. Aradan epey zaman geçer, Hoca yine komşusundan kazanı ödünç ister. Komşusu da sevinerek verir. Ama bu kez aradan günler, haftalar geçer, Hoca’dan ses çıkmaz.

Nihayet bir gün komşusu konuyu açmaya karar verir:
-Hoca, bizim kazan ne oldu? diye sorar.

Hoca da üzgün bir ifadeyle:
-Komşu çok zaman geçti aradan, senin kazan öldü. Sana nasıl söyleyeceğimi düşünüp duruyordum, der.

Sinirlenen komşusu:

-Hocam ne diyorsunuz? Hiç kazan ölür mü? Kazan canlı mı ki ölsün?

Nasrettin Hoca:
-Doğurduğuna inanıyorsun da ölünce neden inanmıyorsun!

 

Daha Fazla İlgili Makaleyi Yükle
Daha Fazla Yükle Edebiyat Çocuk
Daha Fazla Yükle Bilgi Bankası
Yoruma kapalı.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

2023 Kırmızı Kalem Edebiyat Öykü Yarışması Sonuçlandı

2023 Kırmızı Kalem Edebiyat Öykü Yarışması Sonuçlandı. Yediveren Yayınları ve Banliyö Ajan…