Samipaşazade Sezai kimdir? Tanzimat dönemi… Yenileşme dönemi… Türk romancılığı… Türk öykücülüğü… Yenileşme dönemi Türk öykücülüğü… Modernleşme dönemi Türk romancılığı… Türk romanı… Detaylar Edebiyat Çocuk‘ta…
Samipaşazade Sezai kimdir?
Samipaşazade Sezai, Tanzimat devrinin Batılı hikaye ve roman yazarlarından biridir. Edebiyatın diğer alanlarında da yapıt üretmesine karşın Sezai, öykü ve roman yazarı olarak tanınmaktadır. Tanzimat döneminin ikinci aşamasını Fransız gerçekçiliğini (realizmini) temsil eden yazarlardan biridir. Eserinde romantik çizgiler olmasına karşın onun yapıtlarında gerçekçi anlayışı da uygulamak istediğini görülmektedir. Namık Kemal’in romantik anlayışından Sezai’nin gerçekçi anlayışına geçiş yapan Tanzimat döneminin ikinci dönem sanatçıları, aslında gerçekçi olan Servet-i Fünuncu yazarlara zemin hazırlamıştır.
Bazen küçük şiir denemeleri de yapmakla birlikte, Samipaşazade Sezai daha çok düzyazılar, politik ve yazınsal makaleler, küçük ve büyük öykülerle ve anılar da yazmıştır.
Yapıtlarını “sanat için sanat” görünüşüne dayalı olarak yazan Sezai’nin en önemli yapıtı Sergüzeşt isimli romandır. Eserin konusu, o senelerde devam eden beyaz esirlerin ticaretidir. Yapıtta Kafkaslardan kaçırılarak ona buna satılan genç kızlardan birisinin başından geçen hadiseler anlatılmaktadır.
Sezai’nin öteki önemli yapıtı Küçük Şeyler isimli öykü kitabıdır. Yapıttaki kimi öyküler tercümedir. Küçük Şeyler’den sonraki öykülerinden başka, düzyazılarını toplamış olduğu bir başka yapıtı da Rumuz’ül Edep ismini taşımaktadır. İclal isimli yapıtında yine değişik yazılarıyla şiirlerini bir araya getirmiştir.
Samipaşazade Sezai’nin ilk yapıdı ise Şir isimli bir tiyatro oyunudur. Bu oyundaki olay Afganistan’da geçmiştir ve eser düzyazı ile yazılmış olan bir trajedidir fakat çok başarılı olduğu söylenemez.
