Lirik şiir. Lirik şiir nedir? Lirik şiir örnekleri ve özellikleri nelerdir? Edebiyat Çocuk ekibi olarak sizler için şiir türleri içerisinde en çok merak edilen konulardan birisi olan lirik şiiri derledik.
Bu yazıda ne okuyacaksınız?
Lirik şiir
Lirik şiir nedir?
Lirik şiir, duyguların veya düşüncelerin olabildiğince coşkun, heyecanlı ve duygulu bir üslupla aktarıldığı bir şiir türüdür. Şairin iç dünyasında beliren ve dışa vuran heyecanın duygu yüklü bir şekilde okurlara aktarılmasıdır. Şiir türleri içerisinde en çok beğenilen türlerden birisi olan lirik şiirler, insanın iç dünyasına ve ruhuna hitap eden yönlerin ağır bastığı türlerin başında gelmektedir.
Lirik şiir, duyguların ve düşüncelerin coşkun ve heyecanlı bir şekilde aktarılmasıdır.
Lirik ne demek?
Lirik, kelime manası olarak coşkun, heyecanlı ve ilham dolu demektir. Latince “Lyricus” kelimesinden türemiştir. Aynı zamanda Yunancada “Lyricos” ve Fransızcada “Lyrique” kelimelerinden günümüze kadar ulaşmıştır.
Lirizm nedir?
Ayrıca bireysel duyguların içten geldiği gibi, coşkulu, etkili bir dille anlatılmasına da lirizm denir. Sıfat olarak esin dolu, coşkun, içli bir dili bulunan anlamlarında kullanılan lirik sözü, bu niteliği taşıyan düzyazı ürünleri de niteler. Aynı genellik lirizm için de söz konusudur. (Wikipedia)
Antik Yunan zamanında, şiirler büyük bir öneme sahiptir. Şiirler okunurken genellikle lir ismi verilen telli bir çalgı kullanılmış ve duyguların yoğunlaşması ve dinleyiciler tarafından ilgi çekmesi sağlanmıştır. Benzer bir şekilde Türk edebiyatında da aşıklar şiirlerini sazla söylemektedirler.
Lirik şiirlerin özellikleri
Lirik şiirin kendi içinde birçok farklı özelliği bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Aşk, ayrılık, hasret, özlem, ölüm gibi temalar işlenmektedir.
- Dünyanın birçok yerinde, her topluma has örnekleri türemiştir.
- Duyguların ve düşüncelerin coşkun ve heyecanlı olarak aktarılması ön plandadır.
- Birçok yerde romantik şiirlerle birlikte anılmaktadır.
- İsminin, Antik Yunan’da kullanılan lir isimli çalgıdan almıştır.
- Hümanizmin doğuşunda etkisi olmuştur.
- Toplumsal konular, destanlar gibi konuları da ele alan örnekleri bulunmaktadır.
Lirik şiir örnekleri
Türk ve dünya edebiyatında lirik şiirin birçok örneği bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Rüya gibi bir yazdı. Yarattın hevesinle
Her anını, her rengini, her şi’rini hazdan
Hala doludur bahçeler en tatlı sesinle
Bir gün bir uzak hatıra istersen o yazdan
Körfez’deki dalgın suya bir bak, göreceksin
Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde
Mehtab … iri güller… ve senin en güzel aksin
Velhasıl o rüya duruyor yerli yerinde
Yahya Kemal
Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak,
Ben aşkımla bahar getirdim sana;
Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana.
Ahmet Muhip Dıranas
Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben,
Elverir ki bir gün bana derinden,
Ta derinden bir gün bana “Gel” desin.
Ahmet Kutsi Tecer
Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan
Gözletme yolları gel deyi yazmış
Sivralan Köyü’nden bizim diyârdan
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış
Âşık Veysel
Seni düşünürken
Bir çakıl taşı ısınır içimde
Bir kuş gelir yüreğimin ucuna konar
Bir gelincik açılır ansızın
Bir gelincik sinsi sinsi kanar
Seni düşünürken
Bir erik ağacı tepeden tırnağa donanır
Deliler gibi dönmeğe başlar
Döndükçe yumak yumak çözülür
Çözüldükçe ufalır küçülür
Bedri Rahmi Eyüboğlu
Dağda dolaşırken yakma kandili,
Fersiz gözlerimi dağlama gurbet!
Ne söylemez, akan suların dili,
Sessizlik içinde çağlama gurbet!
Titrek parmağınla tutup tığını.
Alnıma işleme kırışığını
Duvarda, emerek mum ışığını,
Bir veremli rengi bağlama gurbet
Gül büyütenlere mahsus hevesle,
Renk dertlerimi gözümde besle!
Yalnız, annem gibi, o ılık sesle,
İçimde dövünüp ağlama gurbet!..
Necip Fazıl Kısakürek
