İlk yerli tiyatro… Şair Evlenmesi… Komedi… Şinasi’nin Şair Evlenmesi isimli tiyatro yapıtı… Bu eserin önemi… Detaylar Edebiyat Çocuk‘ta…
Bu yazıda ne okuyacaksınız?
İlk yerli tiyatro eseri, Şinasi’nin Şair Evlenmesi
İlk yerli tiyatro eserimizi, Şinasi’ye ait olan Şair Evlenmesi isimli eserdir. Tek perdelik bir tiyatro oyunu olan Şair Evlenmesi, basit bir dramatik örgüye sahiptir. Kahramanlar yaşamdan seçilmiş insanlardır. Komedi türünde yazılan yapıt, esas itibarıyla görücü usulü evliliği eleştirmektedir.
Eserin başkahramanı Müştak Bey’dir. Müştak Bey bir alafrangadır. Yani Batılılaşmış bir insandır. Şairdir. Eserin adı da zaten Müştak Bey’in şair oluşuna atıf yapmaktadır. Müştak Bey, tavır ve davranışlarıyla, giyim ve kuşamıyla içinde bulunduğu muhitten farklı bir insandır. Müştak Bey’in başkahraman olduğu eserde bir toplumsal eleştiri yapılmıştır. Gelenek ve göreneklerin hede alındığı bu eleştiri, aşk ve evlilik merkezinde gelişmiştir. Alafrangalaşmaya başlayan Osmanlı insanı, evlilik ve aşk hayatında da geleneksel değerleri eleştirmektedir. Aşka dayalı bir evliliğin aile kurumunun sağlamlığı açısından oldukça önemli olduğunu ortaya koyan bu eser, Türk aydınının Batılılaştığını, kendisiyle ilgili meseleleri Batılı bir perspektiften gördüğünü göstermektedir.
Eserin kahramanları
Şair Evlenmesi’nin başkahramanı Müştak Bey’dir. Müştak Bey’in dışında şu kahramanlar vardır:
- Kumru Hanım: Müştak Bey’in aşık olduğu genç ve güzel kadındır. Aşkları karşılıklıdır.
- Sakine Hanım: Kumru Hanım’ın ablasıdır. Müştak Bey, bir oyunla Sakine Hanım ile nişanlanır. Sakine Hanım, çirkindir ve evde kalmıştır.
- Hikmet Efendi: Müştak Bey’in yakın arkadaşıdır, onu güç durumlardan kurtaran, mantıklı bir insandır.
- Ziba Dudu: Evlilik işlerinde aracılık yapan kişidir. Müştak Bey’in başına gelenler hep onun yüzündendir.
- Habbe Kadın: Müştak Bey’in yengesi Habbe Kadın, olanları öğrenince ortalığı birbirine karıştırır.
Şair Evlenmesi’nin özeti
Alafranga bir insan olan, davranışlarıyla ve giyimiyle içinde bulunduğu toplumda çok da sevilmeyen Müştak Bey, saftır. Toplumuna göre aydın bir tip olan Müştak Bey, aşık olduğu Kumru Hanım ile ona yol gösteren kadınlar sayesinde evlenmek ister. Müştak Bey, sevdiği kadın Kumru Hanım’ın yerine, oyuna getirilip, Kumru Hanım’ın çirkin ablası Sakine Hanım’la evlendirilir. Nikâhın yapıldığı ilk gün saçma durumun farkına varan Müştak Bey, nikâhı kıyan imama para verip başına gelecek felaketlerden kurtulur. Ardından imam, yaş bakımından büyük olan kızın yerine boy bakımından büyük olan kızı evlendirdiğini söyleyip Müştak Bey’i içinde bulunduğu durumdan kurtarmıştır.
