İkinci Yeni şiiri ve özellikleri… Cumhuriyet dönemi Türk şiiri… Modern şiir… Modern Türk şiiri… Birey etrafında gelişen şiir… Varoluşçuluk… Gelenek… Buhran… Detaylar Edebiyat Çocuk‘ta…
İkinci Yeni şiiri ve özellikleri
İkinci Yeni, 1950’den sonra Garip Şiiri’ne karşı doğmuş bir şiir hareketidir. II. Yeni Şiiri 1950’lerin başında “Yeditepe” ile “Pazar Postası” vb. dergilerde birbirlerinden habersiz şiir yazan şairler arasındaki ortaklık İkinci Yeni şiir anlayışını doğurmuştur. İkinci Yeni, Garipçilerin tersine ilk dönemde de birbirinden çok farklı olan ve bir manifesto etrafında toplanmayan şairlerin münferit arayışlarıyla ve sezgileriyle başlamıştır. Bir bakıma her şairin farklı bir şiir yazma tarzı vardır.
İkinci Yeni’nin ismini 1956 yılında Pazar Postası’nda yazdığı bir yazı ile eleştirmen Muzaffer İlhan Erdost koymuştur. İkinci Yeniciler 1. ve 2. Dünya Savaşlarının meydana getirdiği bunalımlardan dolayı oluşan dadaizm, sürrealizm ve varoluşçuluk vb. akımlardan etkilenmiştir. Garip şairlerinden biri olan Oktay Rifat da Perçemli Sokak kitabı ile İkinci Yeni hareketine uyan şiirler kaleme almıştır. Kemal Özer ile Ülkü Tamer vb. şairler de başta İkinci Yeni’den etkilenmiştir. İkinci Yeni şairleri, edebi sanatlara, alışılmamış bağdaştırmalara yer vermiştir.
- Şiirde kullandıkları kelimeleri, kelimelerin Türkçe olup olmamasına bağlı olarak değil, çağrışımların yüküne, geçmişine bakmak suretiyle kullanmışlardır.
- Hayal gücü şiir sanatı için önemlidir.
- Bireyin yalnızlığıyla bunalımlarını yansıtmışlardır.
- Garip şiirinde yer alan öykü unsuru genellikle dışlanmıştır.
- Şuur altını yansıtmışlardır, şiirde aklın, ahlaksal endişelerin, tüm sınırlamanın haricinde bir anlayış sergilerler.
- Kafiyede ölçüden uzak durmuşlardır serbest şiirler kaleme almışlardır.
- Garip’teki akılcılık karşısına akla uygun olmayan imgeler vardır.
- Şiir ile her şeyi söyleyebilmeyi, belirtebilmeyi amaçlarlar.
- Gariple sosyal gerçekçilerin şiirleri gibi kolay bir şekilde anlaşılan bir şiir kaleme almışlardır.
- Kelimeleri ilk manalarının haricinde yan ve mecaz anlamları ile kullanmışlardır.
- Daha önce işitilmemiş, yeni kelimeler kurmuşlardır. “üvercinka, mısırkalyoniğne” bu kelimelerdendir. Gündelik konuşma dilinde şuurlu bozmalar yapmıştır, söz dizimini zorlamıştır.
- Garip şiiri gibi halk şiiriyle folklordan faydalanmayı orijinalliği zedeleyeceğinden doğru bulmamışlardır.
- Şiir kaleme alırken bir “konu”yu anlatmayı amaçlamamışlardır, şiirler kaleme alındıktan sonra anlamın ortaya çıkacağını iddia etmişlerdir.
- İkinci Yeni şairleri şunlardır: Edip Cansever, İlhan Berk, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Sezai Karakoç, Ece Ayhan ve Ülkü Tamer.
