Edebiyat tarihi nedir? Edebiyat tarihi ne anlama gelir? Edebiyat tarihlerinin tarih kitaplarından farkları var mıdır? Edebiyat tarih ilişkisi… Edebiyat tarihini anlatan eserler hangileridir? Edebiyat Çocuk, bugün edebiyat tarihi konusunu gündemine aldı…
Bu yazıda ne okuyacaksınız?
Edebiyat tarihi nedir?
Edebiyat tarihi, edebiyat tarihindeki olayları kronolojik olarak anlatan eserlere verilen isimdir. Tüm bilim dallarının başlangıcından günümüze kadar geçirdiği serüvenleri anlatan tarihler vardır. Bilimsel disiplin ile alakalı gelişmeleri, en baştan başlayarak anlatır bu yapıtlar. Edebiyat tarihleri de ulusal edebiyatı yazar ve şairler, yapıtlar, edebiyat akımları ve eser özetleri üstünden anlatan eserlerdir. Edebiyat tarihleriyle edebiyata mal olmuş eserler ve yazarlar, toplu olarak verilir. Eğer bir edebiyata ilişkin ayrıntılı bilgi edinemeyip de yüzeysel bilgiler ile yetinecekseniz edebiyat tarihlerine başvurmanız yeterli olur. Bilhassa edebiyat bölümlerinde okutulan edebiyat tarihleri öğrencilerin ve akademisyenlerin en fazla başvurduğu kaynaklardandır. Bir yazarı veya şairi tanımak, eserlerine ilişkin bilgi edinmek ve devrin özelliklerini bilmek istiyorsanız edebiyat tarihi okumalısınız.
Edebiyat ile tarih ilişkisi
Edebiyat tarihi, edebiyatla tarihin birbiri ile etkileşime girdiğini ortaya koyar. Tarih, ulusları ve toplumları toplumsal, politik ve iktisadi olarak etkileyen hadiselerin zaman dizimsel olarak, belgelere dayanılarak ve neden sonuç ilişkisiyle anlatılmasıdır. Edebiyat tarihi, bu metottan hareket ederek edebiyatla ilgili hususları dönem dönem anlatır. Yani tarih biliminin yöntemini kullanmak suretiyle edebiyatı zaman dizimsel olarak okurlara aktarır.
Belli başlı edebiyat tarihleri
Türk edebiyatı araştırmalarında en fazla kullanılan belli başlı edebiyat tarihlerini şöylece sıralamamız mümkündür:
- Agâh Sırrı Levend, Edebiyat Tarihi Dersleri (1932)
- Sadettin Nüzhet (Ergun), Tanzimata Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numuneleri (1931)
- Mustafa Nihat Özön, Metinlerle Muâsır Türk Edebiyatı Tarihi (1943)
- Nihal Atsız, Türk Edebiyatı Tarihi (1943)
- Nihad Sâmi Banarlı, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (1948)
- Vasfi Mahir Kocatürk, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi (1964)
- Kenan Akyüz, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1969)
- Ahmet Kabaklı, Türk Edebiyatı (1965)
- İsmail Hikmet’in Ertaylan, Türk Edebiyatı Tarihi
- İsmail Habip’in Sevük, Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi
- Abdülhalim Memduh, Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye
- Şehâbeddin Süleyman, Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye
- Fâik Reşad, Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye
- Ali Ekrem’ Bolayır, Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye
- M. Fuad Köprülü, Türk Târîh-i Edebiyyâtı Dersleri