Durum Hikayesi Nedir? Özellikleri Nelerdir?

6,456

Durum hikayesi nedir? Hangi yazarlar durum hikayesi yazmıştır? Durum hikayelerinin özellikleri nelerdir? Türk ve dünya edebiyatında durum hikayesi yazıp da öne çıkan sanatçılar kimdir? Bütün bu bilgiler, Edebiyat Çocuk‘un bugünkü yazısında…

Bu yazıda ne okuyacaksınız?

Durum Hikayesi Nedir?

Durum hikayeciliği ilk olarak Rus yazar Anton Çehov ile başlamıştır. “Çehov tarzı hikaye” olarak da bilinen bu türde ilk defa geleneksel kurgu kullanılmamıştır. Anton Çehov durum hikayesine şu sözleri ile açıklık kazandırır:

”Eğer duvarda bir tüfek varsa o hikayenin içinde mutlaka patlamalıdır.

Kahramanların deneyimlerinden ziyade onların duygularının, fikirlerinin ve intibalarının öne çıktığı durum öyküsünün kişileri sıradan insanlardır. Durum hikayelerinde olayların ağırlığı azaltılmıştır ve bireylerin yaşadığı anda hissettikleri öne çıkarılmıştır. Olay, elbette vardır, olayın bulunmadığı bir öyküden söz etmek imkansızdır ama bu hikayecilikte olaylar ön plana çıkmaz. Daha çok kahramanlar, iç ve dış varlıkları ile görünürler. Olayların onlara yaşattığı hislerde esas olan. Bu hislerin yaşanması ve görünür olması “durum” olarak adlandırılır. Peki, durum öyküsünün özellikleri nelerdir?

Durum hikayelerinin özellikleri nelerdir?

Durum hikayesi nedir? Olaylardan çok durumların öne çıktığı hikayeler durum hikayeleridir. Durum hikayelerinde farklı anlatım tarzları kullanılır. Tahlil yani iç çözümleme, bilinç akışı, iç monolog ve iç diyalog en çok kullanılan anlatım tarzları arasındadır. Kahramanların yaşadığı duygu değişimleri yine kahramanların gözünden aktarılır. Yazar, pek fazla görünmez. Durum hikayesinin diğer özellikleri şunlardır:

Kahramanlar, çok geniş bir biçimde tanıtılmamaktadır. Okurun merak duygusunun kamçılanması için kahramanların yalnızca ana özelliklerini verilmektedir.
Olaylar sıradan ve basit insanların gündelik hayatlarından alınan sahnelerdir.
Olaylar arasındaki geçişler olay hikayesindeki gibi net değildir. Yazar giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini farklı teknikler ile kurar ve geçişleri olay öyküsündeki gibi hissettirmez.
Yazarların amacı okurları şaşırtmak değildir, okurlarda intibalar uyandırmaya çalışmaktır.
Kahramanların yaşadığı mekanlar ayrıntılı olarak anlatılmamaktadır. Genel olarak sokak, ev ve iş yeri vb. yerler genel bir biçimde verilir.
Öykü, genel olarak kahramanların gözlerinden anlatıldığından sıkça yerel ve folklorik unsurlara rastlanır.
Kahramanların fikirleri bizzat kendilerinin sesiyle aktarılır.
Yazarlar, bir tezi ispatlamak mesaj vermek ve düşünce aşılamak kaygısında değildir.
Öykünün detayları rastgele kurulmaz, öykü planlı biçimde ilerler.