Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı… Genel özelliklerİ… YazarlarI… Şairlerİ… Cumhuriyet edebiyatının öne çıkan özellikleri… Cumhuriyet… Batılılaşma… Atatürk devri Türk edebiyatı… Bütün bu konuların detayları Edebiyat Çocuk‘ta…
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı
Cumhuriyet’in ilan edildiği ilk yıllarda milli edebiyat döneminde varlık göstermiş yazarlarla şairler, sanat hayatlarını Cumhuriyet döneminde de sürdürmüştür. Beş Hececilerin yanı sıra milli edebiyat döneminde bulunup da milli edebiyata katılmayan bağımsız yazar ve şairler de (Ahmet Haşim, Mehmet Akif, Yahya Kemal) Cumhuriyet döneminde şiir, hikaye ve roman yazmaya devam etmiştir.
1923 yılından 1940 yılına kadar geçen sürede Kurtuluş Savaşı’nın sonucunda Türkiye’nin tamamında oluşan birliğin, gerçekleştirilen inkılâplar ve yeniliklerin etkisiyle sanatçılar, memleketi konu alan edebiyat yaparak Anadolu’yu ve Anadolu insanını işlemiştir. Milleti oluşturan değerler, milletin hayatında ön plana çıkan ögeler değişik yönleriyle işlenmiştir. Yazar ve şairler, ulusal bir edebiyat zevkiyle Batı edebiyatına ait değerleri birleştirmiştir. Bu dönemde de Batı kültürü ve medeniyeti örnek alınmış -Tanzimat edebiyatında olduğu gibi- yanlış Batılılaşma tenkit edilmiştir.
Yazarlar ve şairler, Anadolu’yu doğa güzellikleri, insanları, sosyal hayatı ve kültürel kıymetleriyle eserlerine almıştır. 1923 yılından 1940 yılına geçen sürede üretilen yapıtlarda Türk tarihi ve Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili hususların ön plana çıktığı görülmektedir. 1940’lı yılların ardından eserlerde bireysel duygularla sorunlar da işlenmeye başlanmıştır. Roman, hikaye, tiyatro, deneme gibi Batı’dan alınan düz yazı ürünlerinde, teknik açıdan daha önceki dönemlere oranla yetkin eserler ortaya çıkmıştır.
Genel özellikler
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı halkçı bir niteliğe sahip olmakla beraber gerçekçi bir anlayış ön plana çıkmaktadır. Bu dönemde aruz vezni yerine hece vezni tercih edilmiştir, şiirlerde halkın diline yer verilmiştir. Diğer özellikleri de şöyle sıralayabiliriz:
- Cumhuriyet dönemindeki şiirlerin biçim bakımından daha da serbestleştiği belirtilebilir.
- Yazı diliyle konuşma dili arasında fark kalmamıştır
- Dilde özleşme teşebbüsleri Cumhuriyet döneminde de sürmüştür.
- Şiir, roman, hikaye, tiyatro ve deneme gibi türlerde önemli gelişmeler söz konusu olmuştur.
- Cumhuriyet’in kuruluşuyla 1940 yılları arasında yapıt üreten şair ve yazarlar “halka doğru” anlayışını benimsemiştir.
- Yazında Anadolu ön plana çıkmıştır, Anadolu aydınları da kendilerini göstermiştir
- Halk edebiyatı ürünlerine ilgide artış söz konusu olmuştur.